Niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności każdy przedsiębiorca zgodnie z obowiązującym prawem musi przeprowadzić w swoim zakładzie pracy szkolenia BHP. Uchylanie się od tego obowiązku karane jest grzywną, dlatego warto wiedzieć co dokładnie należy do zadań pracodawcy w kwestii obowiązkowych szkoleń BHP i jakie konsekwencje grożą za ich lekceważenie.
Przepisy prawa
Wszelkie istotne kwestie związane z obowiązkowymi szkoleniami BHP zawarte są w rozdziale 8 dziesiątego działu Kodeksu pracy, a dokładniej w art. 237 [2] do 237 [5]. Zgodnie z umieszczonymi w tym dokumencie wymogami, osoby nie posiadające kwalifikacji ani umiejętności do pełnienia obowiązków na danym stanowisku pracy i nie znające w odpowiednim stopniu przepisów i zasad Bezpieczeństwa i Higieny Pracy nie mogą zostać dopuszczone do pracy. Zapewnienie pracownikom szkoleń wstępnych oraz okresowych należy do obowiązków pracodawcy. Osoby zatrudnione jeszcze zanim zaczną wykonywać swoje obowiązki pracownicze muszą zapoznać się z zasadami BHP dotyczącymi pracy na różnych stanowiskach oraz uzyskać niezbędne wskazówki z tego zakresu na stanowisku, na jakim są zatrudnieniu. Po odbyciu szkolenia pracownik musi pisemnie potwierdzić, że poznał wymienione wyżej przepisy i zasady. Szczegółowe wytyczne związane ze szkoleniami BHP, ich zakresem, treścią i realizacją programów szkolenia, metodą dokumentowania i sytuacji, w których pracownik bądź pracodawca mogą zrezygnować z takiego szkolenia, są prawnie uwarunkowane. Najbardziej istotne informacje dotyczące tych kwestii zawarte zostały w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 roku, dotyczącym szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Jakie sytuacje zostaną ukarane mandatem?
Kara finansowa grozi tym pracodawcom, którzy nie dopełnili obowiązków związanych z przeprowadzeniem szkoleń BHP. Do takich sytuacji można zaliczyć brak szkoleń wstępnych dla nowo zatrudnionych pracowników, lekceważenie terminów szkoleń okresowych, a także brak dokumentacji szkoleniowej lub niewłaściwe jej prowadzenie.
Czym jest szkolenie wstępne i okresowe? Pierwsze z nich powinno zostać przeprowadzone w przypadku zatrudnienia nowego pracownika zanim przystąpi on do wykonywania swoich obowiązków. W skład takiego szkolenia wchodzi instruktaż ogólny i środowiskowy, a potwierdzeniem jego przeprowadzenia jest wypełnienie karty szkolenia wstępnego. Szkolenie okresowe musi być przeprowadzone w odpowiednim terminie, który zależny jest od stanowiska. Jego datę pracodawca ustala wraz z pracownikami bądź ich przedstawicielami, ale nie może to być rzadziej niż:
- raz na sześć lat w przypadku osób zatrudnionych na stanowiskach administracyjno-biurowych;
- raz na pięć lat dla osób zatrudnionych na posadach kierowniczych, inżynieryjno-technicznych i tych, gdzie istnieje zagrożenie czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciążliwymi lub niebezpiecznymi, albo gdzie przewiduje się odpowiedzialność danej osoby za bezpieczeństwo i higienę pracy;
- raz na trzy lata w przypadku pracowników na stanowiskach robotniczych;
- raz w roku dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach uznawanych za szczególnie niebezpieczne.
Pierwsze szkolenie okresowe należy przeprowadzić w ciągu 6 miesięcy od czasu rozpoczęcia pracy w przypadku osób zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych oraz w terminie do 12 miesięcy w pozostałych przypadkach.
Wysokość kar
Według art. 283. § 1. każda osoba odpowiedzialna za stan bezpieczeństwa i higieny pracy lub też kierująca pracownikami czy innymi osobami fizycznymi, która nie przestrzega przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, może zostać ukarana grzywną wynoszącą od 1 000 zł do 30 000 zł. Warto jednak wiedzieć , że zgodnie z nową Ustawą o Państwowej Inspekcji Pracy istnieje możliwość podniesienia powyższych kwot w przypadku osób nie dopełniających swoich obowiązków w kwestii szkoleń BHP więcej niż jeden raz. Jeśli sprawa dotycząca zaniedbań odnośnie szkoleń BHP trafi do sądu, przedsiębiorcy grozi każdorazowo za takie wykroczenie kara w wysokości 10 000 zł, a dla osób prawych i jednostek nieposiadających osobowości prawnej 50 000zł. Jeśli kara finansowa nakładana jest wielokrotnie, każdorazowo może ona wynieść do 50 000 zł, a w przypadku osób prawnych oraz jednostek, które nie posiadają osobowości prawnej, nawet 200 000 zł.
