Cykliczne odbywanie szkoleń BHP to nie tylko gwarancja zwiększenia bezpieczeństwa w miejscu pracy, ale także obowiązek określany przepisami prawa. Obowiązkiem pracodawcy jest przeszkolenie pracownika w zakresie BHP przed dopuszczeniem go do pracy, prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie oraz pokrycie ich kosztów. Celem szkolenia BHP jest przekazanie pracownikowi podstawowej wiedzy na temat metod zapobiegania sytuacjom zagrożenia oraz zapoznanie go z najważniejszymi czynnikami ryzyka.
Najważniejsze informacje o szkoleniu wstępnym BHP
Szkolenie wstępne BHP musi się odbyć po zawarciu z pracownikiem umowy, ale przed dopuszczeniem go do pracy. Obligatoryjnie muszą zostać przeszkolone wszystkie osoby, nie tylko zatrudnione na podstawie umowy o pracę, ale także studenci odbywający u pracodawcy praktykę studencką oraz uczniowie odbywający praktyczną naukę zawodu. W sytuacji, gdy pracownik podejmuje pracę u tego samego pracodawcy na identycznym stanowisku (na przykład przedłuża umowę na kolejny okres z zachowaniem ciągłości zatrudnienia), ponowne odbywanie szkolenia wstępnego nie jest wymagane. Warto mieć przy tym na uwadze, że szkolenie wstępne BHP jest ważne przez rok od daty jego przeprowadzenia dla pracowników i przez 6 miesięcy dla osób kierujących pracownikami. Po tym okresie konieczne jest skierowanie pracownika na szkolenie okresowe.
Pamiętajmy, że pracodawcom ignorującym obowiązek organizacji szkoleń BHP grożą wysokie kary finansowe. Niedopuszczalne jest organizowanie szkolenia wstępnego BHP na platformie e-learningowej, co oznacza, że musi ono zostać przeprowadzone bezpośrednio. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest kontakt z doświadczoną firmą, organizującą szkolenia wstępne BHP. Wstępne szkolenie BHP odbywa się w godzinach pracy i na koszt pracodawcy. Jest przeprowadzane w formie instruktażu.
Instruktaż ogólny i instruktaż stanowiskowy
Szkolenie wstępne BHP dzieli się na dwie części. Pierwszą z nich jest instruktaż ogólny, przeprowadzany przez wykwalifikowanego specjalistę służby BHP. Powinien on trwać około 2 godzin. Specjalista BHP na szkoleniu przekazuje pracowników najważniejsze informacje o zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy w konkretnym typie zakładu pracy. Zapoznaje uczestników z wiedzą, jak udzielać pierwszej pomocy i w jaki sposób zachować się w sytuacji zagrożenia. Przedstawi także podstawowe środki ochrony indywidualnej. Na szkoleniu ogólnym uczestnicy mają również możliwość zapoznać się z regulaminem pracy. Dokumentem potwierdzającym odbycie szkolenia z tego zakresu jest karta szkolenia wstępnego BHP, która jest przechowywana w aktach osobowych pracownika.
Program ramowy szkolenia wstępnego ogólnego obejmuje łącznie 11 tematów. Ramowe programy szkoleń zostały zawarte w załączniku nr 1 do Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zaliczamy do nich takie zagadnienia, jak: istota BHP, zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy i pracowników, zasady poruszania się po zakładzie pracy, zagrożenia zdrowotne i wypadkowe występuje na terenie zakładu pracy, podstawowe zasady BHP związane z obsługą urządzeń, oraz transportem wewnątrzzakładowym, zasady przydziału odzieży, obuwia i środków ochrony, wpływ porządku w miejscu pracy na zdrowie pracownika, profilaktyczna opieka lekarska, podstawowe zasady PPOŻ oraz zasady udzielania pomocy przedlekarskiej w razie wypadku.
Instruktaż stanowiskowy, czyli druga część szkolenia wstępnego BHP, przeprowadzany jest przez pracodawcę lub bezpośredniego przełożonego. Osoba przeprowadzająca instruktaż musi pokazać pracownikowi, w jaki sposób powinien on wykonywać przydzielone zadania zawodowe w miejscu pracy, czyli zaprezentować zasady obsługi maszyn produkcyjnych czy urządzeń biurowych. Dodatkowo, instruktor zapoznaje uczestników szkolenia z ryzykiem zawodowym na konkretnym stanowisku i potencjalnymi zagrożeniami, które mogą wystąpić. Powinien przy tym poinformować, jak należy się zachowywać w celu maksymalnego ograniczenia ryzyka wystąpienia sytuacji niepożądanych. W trakcie instruktażu stanowiskowego, pracownik zobaczy również swoje stanowisko robocze i jego wyposażenie. Instruktaż stanowiskowy powinien trwać około 6 godzin dla pracowników, wykonujących prace w narażeniu na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych oraz około 1.5 godziny dla pracowników biurowych.
